Αθλητικός Τομέας

ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ
ΤΑ ΑΘΛΗΤΙΚΑ ΣΩΜΑΤΕΙΑ ΤΗΣ ΚΥΘΡΕΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΜΝΗΜΕΣ ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΛΙΑ
από το βιβλίο του Νίκου Ορφανίδη για την Κυθρέα

Καθώς γυρίζουμε στα παλιά αθλητικά σωματεία της Κυθρέας, με αφορμή το Λεύκωμα αυτό των 50 χρόνων του Π.Α.Ο.Κ., γυρίζουμε στον αγαπημένο τόπο της Κυθρέας. Στην ιστορική εκείνη πλατεία Σεραγίου. Επιστρέφουμε σε αλλοτινούς χρόνους και καιρούς, σ’ ένα πάλι ιδιότυπο αλλά ιδιαίτερα σημαντικό και προσφιλές οδοιπορικό μνήμης. Θυμόμαστε αθλητικά γεγονότα πριν την εισβολή, τα αθλητικά μας σωματεία, τους ποδοσφαιρικούς αγώνες, αλλά και τους αγώνες τους αθλητικούς στον τόπο της Κυθρέας. Έχουμε και πάλι ένα νοερό προσκύνημα στον τόπο, που αγαπήσαμε. Στον τόπο, που μας εξέθρεψε και που αγίασε η θυσία και το μαρτύριο. Σε ένα τόπο, που μας συνοδεύει και μας ακολουθεί. Σε ένα τόπο, που σημάδεψε τη ζωή μας. Αυτή είναι η Κυθρέα. Η αγαπημένη.

Έτσι, μνημονεύουμε τον κόσμο εκείνο της Κυθρέας. Τον μνημονεύουμε και υποκλινόμαστε στο μαρτύριο και τον αγιασμό του. Γιατί η Κυθρέα, βεβηλωμένη και λεηλατημένη σήμερα, παραμένει αγιασμένη εις τον αγώνα, από το μαρτύριο, τη σφαγή και το θάνατο, που την συνοδεύει από την πρώτη μέρα της δεύτερης εισβολής, όταν προήλασαν τα τουρκικά στρατεύματα. Τα τουρκικά στρατεύματα κατοχής.

Έτσι επιστρέφουμε στους αθλητικούς και άλλους αγώνες, στα ιστορικά αθλητικά σωματεία της Κυθρέας. Γυρίζουμε πίσω στον αγαπημένο τόπο μας, που στέκει τώρα βεβηλωμένος και λεηλατημένος και μας παρακολουθεί και μας συνοδεύει. Μέσα από τις παλιές φωτογραφίες της δεκαετίας του ‘ 50 και του ‘ 60, ασπαζόμαστε νοερά τον τόπο μας. Κι υποκλινόμαστε και προσκυνούμε, ακόμα μια φορά, τον κόσμο της Κυθρέας. Τις γειτονιές, τις πλατείες της. Τις εκκλησιές της. Τους ανθρώπους της. Κι ανάβουμε κεράκι σε εκείνους που έφυγαν και τους συναντούμε τώρα στις παλιές ασπρόμαυρες φωτογραφίες. Γυρίζουμε, έτσι, στον Π.Α.Ο.Κ., αλλά και στην Α.Ε.Κ. Κυθρέας, καθώς και στους Χύτρους. Στον κόσμο που σύχναζε στα σωματεία εκείνα, εκεί στην πλατεία Σεραγίου, καθώς και τον κόσμο των πάνω ενοριών, της Χαρδακιώτισσας και της Συρκανιάς, που τους έδενε και μάζευε το ιστορικό και παλαιότατο σωματείο των Χύτρων.

Γυρίζουμε ακόμα, σε αθλητικούς αγώνες της Α.Ε.Κ. Εκεί, δίπλα από την εξέδρα, ο αείμνηστος δήμαρχος Γεώργιος Κυριακού. Αλλά και ο ξάδελφός μου, μακαριστός τώρα, Κώστας Κανικλίδης, πολυνίκης αθλητής εκείνων των χρόνων.

Είναι ενδιαφέρον να ψάξει κανείς τα σωματεία των κατεχομένων Δήμων και κοινοτήτων. Να αναζητήσει, δηλαδή, τις εστίες συνάντησης των ανθρώπων. Τα όνειρα τους και τα εθνικά και κοινωνικά και πολιτισμικά. Τους σκοπούς και τους στόχους τους. Κι είναι σημαντικό να υποδείξουμε, πως σημείο συνάντησης και αναφοράς υπήρξε ο αθλητικός βίος. Κι όλα αυτά τα αθλητικά σωματεία συνιστούν μέρος σημαντικό και σπουδαίο και μοναδικό της ιστορίας των κατεχομένων Δήμων και κοινοτήτων της Κύπρου. Έτσι επιχειρούμε και πάλι μια επιστροφή στη μνήμη, μέσα από τα αθλητικά σωματεία, τους αθλητές και ποδοσφαιριστές της, που έλαμψαν μια φορά, τους ανθρώπους που συνέρρεαν στα αθλητικά της σωματεία.

Γυρίζουμε σε αθλητικούς αγώνες και αθλητικές επιδείξεις στην Κυθρέα με μαθητές και μαθήτριες, με τις μαθητικές τους στολές, να χορεύουν στο μεγάλο εκείνο γήπεδο, στην είσοδο της Κυθρέας, στο «Εφτά Μίλι». Εικόνες άλλων καιρών. Εικόνες μιας άλλης εποχής και ενός άλλου ύφους και ήθους.

Βλέπουμε ξανά αθλητές της Κυθρέας, να παρελαύνουν με τα αθλητικά λάβαρα και τις ελληνικές σημαίες, σε αγώνες στη δεκαετία του ‘ 50. Είμαστε τότε στην εποχή της αθωότητας. Στην εποχή των οραμάτων. Αγώνες λοιπόν της δεκαετίας του ‘ 50. Παρελάσεις εκεί στο γήπεδο στο «Επτά Μίλι» Κυθρέας, ένα τύμπανο και σημαίες ελληνικές και λάβαρα και νέοι αθλητές.

Κι έπειτα ποδοσφαιριστές μιας άλλης εποχής, ηρωικής θα έλεγα, της Α.Ε.Κ. Κυθρέας. Του 1950. Ανάμεσά τους σε εκείνες τις φωτογραφίες, ο Τεύκρος και ο Αντώνης ο Καραβός κι ο Μιχαλάκης Σάββα, δήμαρχος μετέπειτα της Κυθρέας. Και πιο κάτω μια ομάδα ποδοσφαιριστών των Χύτρων. Πρόσωπα νεαρά, χαρούμενα θα έλεγα και φωτεινά.

Έπειτα είναι στις παλιές φωτογραφίες ποδοσφαιριστές του Π.Α.Ο.Κ. Κυθρέας. Πρόσωπα εφηβικά. Σχεδόν συνομήλικοί μας σε εκείνες τις φωτογραφίες. Με συγκίνηση αναγνωρίζουμε κοιμηθέντες φίλους. Τον Σωτήρη Χατζηκυριάκου και τον Χριστάκη Νικολαΐδη, που έπεσαν τις πρώτες μέρες της εισβολής και τον Ανδρέα Φιλιππίδη που έφυγε στην Αμερική και κοιμήθηκε εκεί και τον Ευάγγελο Συμεωνίδη που έφυγε λίγο αργότερα. Είναι και παλιότεροι στις παλιές αυτές φωτογραφίες. Ο μ. Χρίστος Ζαμπακίδης, ο μ. Πέτρος Παπαδάκης, ο μ. Κώστας Φραγκούδης, ο Κώστας Λοΐζου, ο Κώστας Φωτίου και άλλοι. Φωτογραφίες, λοιπόν, της δεκαετίας του ‘ 60. Ποδοσφαιριστές σχεδόν παιδάκια. Αλλά και άλλες φωτογραφίες μα παλαίμαχους ποδοσφαιριστές, της Α.Ε.Κ., του Π.Α.Ο.Κ., των Χύτρων. Εκεί αναγνωρίζουμε παλιές δόξες του αγροτικού ποδοσφαίρου.

Ψηλαφώντας τις παλιές αθλητικές φωτογραφίες, δεν είναι δυνατόν να μη γυρίσουμε στην Κυθρέα. Εξάλλου, στην είσοδό της, μας υποδέχονται τα γήπεδά της εκεί στο «Εφτά Μίλι» πρώτα το γήπεδο της Α.Ε.Κ. και ύστερα το γήπεδο του Π.Α.Ο.Κ. Ήταν και ψηλά τα άλλα γήπεδα. Στο λόφο, το γήπεδο του Δημοτικού Σχολείου. Αλλά και ψηλά το γήπεδο των Χύθρων. Αν θυμάμαι, εκεί στον Κεφαλόβρυσο. Πάνε εξάλλου τόσα χρόνια.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Παίρνουμε, λοιπόν, τους δρόμους της Κυθρέας και προσκυνούμε κάθε της γωνιά. Επιλέγουμε και πάλι την είσοδο από δυτικά. Όχι αυτήν που επέβαλε η κατοχή, από νότια. Όπως εισερχόμαστε αιώνες στην Κυθρέα. Από το «Εφτά Μίλι», το δρόμο με τα κυπαρίσσια, αριστερά και δεξιά, κάποια παλιά κέντρα, τον αστυνομικό σταθμό. Και την πλατεία Σεραγίου. Αριστερά περνούμε από τη Θεοτόκου, με το ιστορικό εκείνο μοναστήρι.

Στην πλατεία Σεραγίου τα παλιά εκείνα αρχοντικά από τη Φραγκοκρατία και την Τουρκοκρατία. Τα καφενεία, τα νερά που τρέχουν από παντού και τα σωματεία. Η Α.Ε.Κ., ο Π.Α.Ο.Κ. αλλά και η Ο.Χ.Ε.Ν. Κυθρέας, ο Θρησκευτικός, όπως τον λέγαμε.

Παίρνουμε το δρόμο και ανηφορίζουμε για την Αγία Μαρίνα, πρώτα, και τον Άγιο Ανδρόνικο. Ψηλά στους λόφους. Κι έπειτα ο Φραγκομαχαλάς, με τα πετρόκτιστα αρχοντικά και στο βάθος ο Άγιος Γεώργιος. Προχωρούμε στο Δημαρχείο, με τα καφενεία και το μύλο απέναντι και το Δημοτικό Σχολείο μεγαλόπρεπο νεοκλασικό, ψηλά στο λόφο.

Ανηφορίζουμε. Φτάνουμε στη Χαρδακιώτισσα, με την επιβλητική Παναγία της Χαρδακιώτισσας κι έπειτα ψηλά προς τον Κεφαλόβρυσο. Αριστερά η Συρκανιά κι η Αγία Άννα. Τα πλατάνια του Κεφαλόβρυσου μας υποδέχονται, όπως πάντα. Μόνο που το νερό που μας δρόσιζε και μας κρατούσε χάθηκε. Περιβαλλοντική καταστροφή μοναδική στην ιστορία του τόπου.

Γυρίζουμε πίσω. Επιστρέφοντας, κι αφήνοντας πίσω το δημαρχείο, πάμε προς την Καμάρα. Κι έπειτα στο Σεράγιο. Αριστερά το σινεμά της Κυθρέας, με τις μοναδικές εκείνες ταινίες μιας άλλης εποχής. Πιο κάτω η Χρυσίδα κι ο Τίμιος Σταυρός. Στην έξοδο το στρατόπεδο.

Νίκος Ορφανίδης